Jarosław Kuźniar in Brief Nov. 11, 2025

Kultura pod presją polityki

  • Kendrick Lamar prowadzi w wyścigu po Grammy 
  • David Szalay pierwszym Węgrem z nagrodą Bookera 
  • Rekordowa aukcja obrazu Fridy Kahlo 

---

Kendrick Lamar dostał dziewięć nominacji do Grammy 2026. To drugi rok z rzędu, kiedy raper ma najlepszy wynik wśród wszystkich artystów. 

Lady Gaga dostała siedem nominacji. Oboje walczą o album roku - Lamar z płytą "GNX", Gaga z "MAYHEM". Żadne z nich nigdy nie wygrało tej nagrody mimo wielokrotnych nominacji w tej kategorii. 

W kategorii album roku znalazły się płyty: Bad Bunny'ego, Justina Biebera i Sabriny Carpenter. Bad Bunny, portorykański muzyk, który wystąpi w przerwie Super Bowl, ma sześć nominacji. Jest pierwszym latynoskim artystą nominowanym w tym samym roku w trzech głównych kategoriach: płyta, piosenka i album roku. 

Taylor Swift nie jest nominowana, bo jej album "The Life of a Showgirl" wyszedł po zamknięciu terminu zgłoszeń do tegorocznej edycji. Swift ma na koncie cztery wygrane w kategorii album roku - nikt nie ma więcej. Zwycięzców wybierze około 15 tysięcy członków Recording Academy. Ceremonia odbędzie się 1 lutego w Los Angeles.

---

Protesty wokół weneckiej opery La Fenice, skąd nagrywam tego BRIEFA. Chodzi o kontrowersje wokół nowej dyrektorki muzycznej. Beatrice Venezi ma 35 lat. Powinna wystartować z kadencją na jesieni 2026 roku. Związki zawodowe i muzycy protestują. Przemaszerowali przez Wenecję razem z pracownikami innych włoskich oper - z Mediolanu, Werony i Turynu. Dołączyli do nich posiadacze karnetów, studenci muzyki i mieszkańcy Wenecji. 

Strajkujący doprowadzili nawet do odwołania jednej z premier w operze. Związki żądają dymisji dyrektora generalnego La Fenice, który zatrudnił panią Venezi. Pracownicy sugerują, że Venezi nie ma wystarczającego doświadczenia. Wytykają jej powiązania z premier Giorgią Meloni i jej prawicową partią Bracia Włosi. Venezi jest córką prominentnego członka innej skrajnie prawicowej partii - Forza Nuova. Minister kultury mówi jednak, że wybór Venezi jest całkowicie zasłużony. 

Venezi nie skomentowała konfliktu, odwołała publiczne wystąpienie. Protestujący nie zamierzają się wycofać. Zapowiadają kolejne akcje, w tym podczas premiery sezonu 20 listopada.

-

David Szalay wygrał nagrodę Bookera 2025 za powieść "Flesh". To pierwsza nagroda Bookera dla autora pochodzenia węgiersko-brytyjskiego. Książka napisana oszczędną prozą opowiada historię mężczyzny uwięzionego w serii wydarzeń poza jego kontrolą. Akcja rozciąga się na dekady i pokazuje drogę bohatera z osiedla mieszkaniowego na Węgrzech do rezydencji londyńskich super-bogatych. 

Organizatorzy ceremonii w Londynie opisali "Flesh" jako medytację o klasie, władzy, intymności, migracji i męskości. Zwycięzca otrzymuje 50 tysięcy funtów. Każdy autor i tłumacz z krótkiej listy dostaje 2500 funtów. Szalay powiedział BBC Radio, że nigdy nie czuł się w pełni u siebie ani na Węgrzech, ani w Londynie. Chciał napisać książkę o postaci, która nie jest do końca w domu w żadnym z tych miejsc. 

"Flesh" to szósta powieść Szalaya. Przewodniczący tegorocznego jury, powiedział, że nigdy nie czytał niczego podobnego. To mroczna książka, ale radość jej czytać. 

-

Obraz Fridy Kahlo "El sueño (La cama)" - po polsku "Sen (Łóżko)" - trafi na aukcję w Nowym Jorku. Dom aukcyjny Sotheby's szacuje wartość na 40 do 60 milionów dolarów. Byłaby to najwyższa cena za dzieło kobiety lub artysty latynoamerykańskiego w historii. Licytacja 20 listopada. 

Płótno powstało w 1940 roku po podróży Kahlo do Paryża, gdzie spotkała się z surrealistami. Przed aukcją obraz był wystawiany w Londynie, Abu Zabi, Hongkongu i Paryżu. Właściciel pozostaje anonimowy. W Meksyku dzieła Kahlo są chronione deklaracją pomnika artystycznego - nie można ich sprzedawać ani niszczyć. Obrazy z prywatnych kolekcji za granicą można jednak legalnie wystawić na sprzedaż. 

"El sueño" ostatni raz wystawiano publicznie w latach dziewięćdziesiątych. Po aukcji może zniknąć z widoku publicznego. Tak się stało z wieloma dziełami kupionymi za wysokie kwoty. Wyjątkiem jest portret Kahlo i jej męża Diego Rivery. Sprzedano go za rekordowe 35 milionów dolarów w 2021 roku. Kupił go argentyński biznesmen i wypożyczył do muzeum MALBA w Buenos Aires, gdzie wisi do dziś.

-

Papież Leo z gwiazdami Hollywood. Do Watykanu przyjedzie około 36 osób ze świata kina. Wśród zaproszonych są Cate Blanchett, Adam Scott, Viggo Mortensen, Alison Brie i Dave Franco. Pojawią się też reżyserzy oscarowi: Spike Lee, George Miller i Gus Van Sant. 

Leo to pierwszy papież pochodzący z Stanów Zjednoczonych. Watykan poinformował, że papież chce pogłębić dialog ze światem kina i zbadać możliwości, jakie kreatywność artystyczna oferuje misji Kościoła. Takie wydarzenia w Watykanie rzadko gromadzą gwiazdy filmowe. Poprzednik papieża Leona - Franciszek - zorganizował jednak w czerwcu 2024 roku spotkanie z komikami. Wtedy do Watykanu przyjechali amerykańscy prowadzący programy nocne: Conan O'Brien, Stephen Colbert i Jimmy Fallon. 

Teraz Watykan zdecydował się podzielić listą czterech ulubionych filmów papieża Leona. Są to: "To wspaniałe życie" z 1946 roku, "Dźwięki muzyki" z 1965, "Zwyczajni ludzie" z 1980 i "Życie jest piękne" z 1997 roku. 

---